Wat zijn smart contracts?

Smart contracts is een term die je misschien vaker voorbij hebt zien komen. De letterlijke vertaling van smart contracts is slimme contracten, maar wat zijn smart contracts en hoe werkt het? In dit artikel leer je wat smart contracts zijn, hoe het werkt, welke toepassingen er zijn en wat de voor- en nadelen zijn.

Wat zijn smart contracts?

Een smart contract of een slim contract is een geprogrammeerd contract dat is vastgelegd op de blockchain. Je kunt het zien als een digitale overeenkomst waarin twee of meer partijen een voorwaardelijke overeenkomst vastleggen. De overeenkomst wordt in computer codetaal op de blockchain vastgelegd en wordt automatisch uitgevoerd bij een transactie, zonder tussenkomst van een derde partij.

De overeenkomst bevat alle vereiste informatie, zoals de betrokkenen op wie de overeenkomst van toepassing is, wanneer de overeenkomst moet worden uitgevoerd, wanneer de afspraken werden vastgelegd, enz. Alle partijen kunnen de overeenkomst digitaal bekijken, maar niet (achteraf) wijzigen.

Omdat er in dit geval geen derde partij bij betrokken is, wordt er gebruik gemaakt van blockchain technologie. Een blockchain is volledig gedecentraliseerd. Dit betekent dat alles wat op de keten gebeurt eerst geverifieerd wordt door meerdere computers (nodes) binnen het netwerk. Fraude of manipulatie is hierdoor dus niet mogelijk. Smart contracts zorgen er dus voor dat transacties sneller, goedkoper en veiliger kunnen plaatsvinden.

Het ontstaan van smart contracts

In 1996 beschreef computerwetenschapper Nick Szabo het concept van smart contracts. Hoewel dit idee al in 1996 bestond, werd het pas in 2009 gerealiseerd. Toen verscheen Bitcoin voor het eerst op zijn eigen blockchain. Dit is het meest geschikte platform voor het bouwen van slimme contracten.

Tegenwoordig hebben smart contracts vooral te maken met cryptocurrencies. Logisch, want het één kan niet zonder het ander bestaan. Het gedecentraliseerde cryptocurrency protocol is eigenlijk niets meer dan een klein slim contract met gedecentraliseerde beveiliging en codering. Deze contracten worden momenteel op meerdere netwerken gebruikt, maar het is een van de populairste functies van Ethereum.

Hoe werkt een smart contract?

Een smart contract werkt op basis van geschreven computercode op de blockchain en werkt op basis van het "als X, dan Y"-principe. Bijvoorbeeld, als partij A een bepaald bedrag overmaakt aan partij B om bijvoorbeeld een auto te kopen, wordt partij A eigenaar van de auto. De auto wordt dan automatisch op naam van partij A geregistreerd.

De contracten kunnen volgens verschillende programmeertalen worden opgesteld. Zo wordt de code voor contracten binnen Ethereum voornamelijk geschreven in Solidity. Andere cryptocurrencies zoals Bitcoin gebruiken C++ of Java.

Smart contract toepassingen

Smart contracts kunnen voor elk soort transactie gebruikt worden (niet alleen financiële). Ze vereenvoudigen en beveiligen transacties zonder dat er een autoriteit aan te pas komt. Daardoor dalen de transactiekosten en worden transacties sneller. Ze worden al gebruikt voor financiële transacties, in de gezondheidsindustrie, door overheden, verschillende soorten bedrijven, en zelfs voor ICO's (Initial Coin Offerings), De mogelijkheden voor het gebruik van slimme contracten zijn oneindig, hieronder staan een paar mogelijkheden.

• Gezondheidsindustrie: Het komt vaak voor dat medische informatie over patiënten terechtkomt bij personen die geen toestemming hebben om die gegevens te zien. Een slim contract kan ervoor zorgen dat gegevens alleen te zien zijn door degenen die er rechtmatig toegang toe hebben.

• Overheden: Overheden kunnen smart contracts gebruiken voor verschillende doeleinden, zoals voor verkiezingen. Bij elke verkiezing of referendum worden alle stemmen met de hand geteld. Omdat alles met de hand gedaan wordt kan er heel veel misgaan. Niet alleen bij het tellen maar ook bij het identificeren van stemgerechtigden. Door smart contracts toe te passen is het systeem een stuk minder fraudegevoelig.

• Bedrijfsmanagement: Slimme contracten kunnen ook van waarde zijn in de logistiek. Een bedrijf kan bijvoorbeeld zijn producten automatisch bijvullen op basis van geleverde goederen. Een regel zou kunnen zijn; "als bestelling X geleverd is, plaats dan een nieuwe bestelling bij leverancier Y".

• Vastgoed: Als je een vakantiehuis wilt verhuren ben je vaak afhankelijk van een tussenpersoon zoals een verhuurbedrijf of AirBNB. Je betaalt een vergoeding voor de geboden diensten. Met een slim contract kun je de volgende regel vaststellen: "Als klant X een bedrag van EUR 500 overmaakt naar rekening NLXXX, stuur dan een toegangscode naar het appartement die geldig is voor de volgende data: datum 1, datum 2 en datum 3".

Voordelen smart contracts

Smart contracts brengen een aantal voordelen met zich mee, waaronder:

• Betrouwbaar: Het contract werkt met behulp van de blockchain, wat betekent dat er niet met de gegevens geknoeid kan worden en dat de transactie voor iedereen zichtbaar is.

• Autonoom: Zodra aan de overeengekomen voorwaarden is voldaan, wordt het contract automatisch uitgevoerd, zonder tussenkomst van derden zoals banken, advocaten of notarissen: Je ondertekent de overeenkomst zelf.

• Back-up: Van alle gebeurtenissen die op de blockchain gebeuren wordt een back-up gemaakt. Omdat iedereen een kopie van de blockchain heeft, is het onmogelijk dat je het contract verliest.

• Contracten zijn niet aanpasbaar: Smart contracts staan op de blockchain en is een gedeeld netwerk. Het wordt automatisch bestuurd door alle computers (nodes) die ermee verbonden zijn. Alle zogenaamde nodes hebben een kopie van de blockchain. Daardoor kan niemand het contract zomaar veranderen.

• Kostenbesparend: De contracten zijn goedkoper dan traditionele contracten. Dit komt vooral omdat er geen tussenpersoon meer nodig is, zoals een notaris of advocaat die je normaal betaalt.

• Snelle uitvoering: Sommige handelingen vergen normaal veel papierwerk, maar met een slim contract kan dat binnen een paar seconden. Dit bespaart veel tijd.

• Bijna geen menselijke fouten: Het slimme contract wordt automatisch door de computer uitgevoerd. Daarom heb je bijna geen last van menselijke fouten.

• Vrijwel onmogelijk te hacken: De beveiliging gebeurt door de beste cryptografie ter wereld.

Nadelen van smart contracts

Er zijn ook een aantal nadelen aan slimme contracten, waaronder:

• Contract aanpassen is niet mogelijk: Hoewel dit ook een voordeel is, kan het ook als een nadeel gezien worden. Stel dat je een contract getekend hebt, maar je wilt het wijzigen, dan gaat dat niet zo 1, 2, 3. Er moet dan een geheel nieuw contract gecodeerd worden.

• Een smart contract vereist veel nauwkeurigheid: De code moet met veel factoren rekening houden. Alle voorwaarden staan in het "gewone" contract op papier. Dit is een zeer juridisch aspect, dus gaat het een stap verder in programmeertalen, want het vereist enige juridische kennis.

• Controle blijft nodig: De code wordt door mensen geschreven, dus kunnen er fouten in voorkomen. Dat kan grote gevolgen hebben. Daarom is het belangrijk dat elk contract door meerdere partijen gecontroleerd wordt voor het gebruikt wordt. Een cryptocurrency project dat zich hier specifiek mee bezighoudt is Quantstamp (QSP).

Welke projecten gebruiken smart contracts?

Er zijn een enorm aantal crypto-projecten die al slimme contracten gebruiken. Deze kunnen op verschillende blockchains geprogrammeerd worden. Enkele voorbeelden zijn Ethereum, Cardano en NEO, ook bekend als het Chinese Ethereum. Ook veel ICO's gebruiken vaak slimme contracten op de Ethereum blockchain. Bij de meeste ICO's krijg je de tokens automatisch naar je portemonnee gestuurd als je Ethers verstuurt.

De toekomst van smart contracts

Een van de belangrijkste gevolgen van blockchain zijn smart contracts. Het biedt waarde voor alle markten; van aandelenhandel, verkiezingen en rechtszaken tot gezondheidszorg en autotransacties. Gewone contracten vereisen meestal een derde partij en kosten tijd, terwijl slimme contracten sneller en efficiënter zijn.

Slimme contracten zijn relatief nieuw en door sommigen nog lastig te begrijpen. Als zodanig zal het enige tijd duren voor mensen ermee vertrouwd raken en ze graag gebruiken. Maar deze contracten kunnen een zeer grote invloed hebben op de samenleving, net als veel andere technologische revoluties. Op lange termijn zouden deze contracten tussenpersonen overbodig kunnen maken, wat veel financiële voordelen met zich meebrengt.